40 yıldır kullandığımız kilogram tanımı resmen değiştiriliyor. Ölçüm birimlerini Evrensel Fiziki Sabitlere (ışık hızı gibi) bağlayıp netleştirmek üzere kilogram bundan sonra birimi kg m2/ s olan Planck Sabiti (h) üzerinden tanımlanacak. Planck sabiti, ışık içerisindeki en küçük enerji topluluğu olan fotonların enerji ile frekansları arasındaki sabit orana deniyor.

140 yıllık süreç

Kilogram bildiğiniz gibi uluslararası anlaşma ile kararlaştırılıp kabul edilmiş; kısaltması kg olan bin gramlık ağırlık birimi. Şu anda kullanmakta olduğumuz kilogram terimi, bundan 140 yıl önce Fransa’nın Sevres kentindeki Uluslararası Ağırlık ve Ölçü Bürosu’nda uluslararası bir kilogram prototipi hazırlanarak belirlendi. Hatta tüm dünyada 40’dan fazla enstitüye de birer kopyaları gönderildi. Hazırlanan bu prototipin %90’ı platinyum, %10’u ise iridyumdan oluşuyordu. Peki belirlenen bu birim neden değişiyor?

Fanuslar içinde saklanan bu gerçek kilogram 40 yılda bir kopyalarıyla karşılaştırılıyor. Yapılan ölçümlerde şu fark edildi: Elementlerin ömürleri gereği hayli ufak da olsa bir değişim oluyor. Aslında bu değişim kilogramın binde biri olan 1 gram bile değil; ama bilimsel ve teknik çalışmalarda son derece önemli.

Sebep yerçekimi mi?

Kullandığımız ağırlık birimi dünyanın her yerinde, yerçekiminin etkisiyle farklı sonuçlar verebiliyor ve daha da ilginci artık gözümüzü evrenin diğer noktalarına çevirdiğimizde kilogramla yapılacak ölçüler gezegenimiz dışında pek işleve sahip olmayabilir. Bu yüzden değiştirilmesine ve daha tutarlı bir sabite bağlanmasına karar verildi.

Yeni tanım, Dünya Metroloji Günü olan 20 Mayıs 2019’da resmi olarak yürürlüğe girmiş olacak.