Panteonlar, tanrısal hiyerarşi sistemleridir. Panteon, Yunanca; “Pan”, “Bütün” ve “Theos”, “Tanrı” kelimelerinden oluşur. Bir mitoloji ya da dine özgün tüm tanrıların birliğidir. Mitoloji kelimesi ise Yunanca; “Mithos”, “Mit” ve “Logos” yani “konuşma” sözcüklerinden oluşur ve sözcük olarak “mitlerin tekrar tekrar anlatılışı” gibi bir anlam barındırır.
Mitler gerçek ve tarihi olaylar değildirler ancak çok önemli mesajlar ve evrensel semboller içerirler. Zaman içerisinde kulaktan kulağa gelen efsanelerin ise gerçeklik payları vardır. Mitlerin şekil yönü değil özü incelenmeli ve vermek isteği mesaj idrak edilmeye çalışılmalıdır. Ayrıca kullanılan semboller üzerine eski kadim öğretiler açısından da tefekkür edilmesi gereklidir. Semboller, kavrayış uyandıran düşünce tohumlarıdır.
Mitoloji ve eski öğretilerde geçen “Panteonlar” bu açıdan incelenmelidir. Tüm tanrılar aslında tek bir tanrının yani birin farklı ama tamamlayıcı yönlerini de gösteriyor olabilir. Panteonları daha derin incelemek isteyenler için Kabalistik Hayat Ağacı ve Sefirotlar çok yardımcı olacaktır.
Panteondaki her Tanrı kendinde bazı erdemleri ve zayıflıkları kendisinde barındırmaktadır. Hayat Ağacındaki denge sütunu olan orta sütundaki farklılıklardan tamamlayıcılığa geçmek için bütün bu olumsuz yönlerin törpülenmesi ve iyi olarak tanımlanan yönlerinde pekiştirilmesi gerekmektedir. Her biri, bir basamak gibi önümüzde duran engellerdir. Ancak bu engeller kişisel tekâmülümüz için gereklidir. Tekâmül yolculuğumuz en alttan başlayarak basamak basamak yükselecektir. Amaç ruhun çıktığı kaynağa yani evine geri dönmesidir. Kaynak Kabala’da Kether Sefirası’dır anlamı Taç’dır. Başın üzerinde yer alır. O “Bir”dir, zıtlık çiftleri onda yoktur; sembolik olarak açmakta olan 1000 yapraklı lotustur. Panteonlarda Amun, Zeus gibi en başta yer alır.
Mitoloji ve panteonları incelerken makro ve mikro kozmos bakış açısından astrolojiden de faydalanılabilinir. Ancak bu bakış açısı zamanımızdaki ticari bakış açısı değil kadim bilimlerin katkısı olarak olabilir.
Yapacağımız incelemede, bizim için gerçek anahtar ise her Tanrının bilinçte farklı bir etkiyi temsil ettiğini anlamamızdır. Simgelenen özelliğe dengeli sahip olmak amaçtır. Her kahraman ya da Tanrının tekâmüle getirdiği bir armağan olarak erdemi vardır, ancak bu erdemin çift yönlü olarak eksikliği ya da fazlalığı ise bir kusur olarak tayin edilebilinir. Bu değerlendirmeler Sefiralar için de aynen geçerlidir. Örnek vermek gerekirse Mars enerji ve cesarettir. Zaafı ise zalimliktir.
Farklı özelliklere sahip Tanrılar, birbirlerini tamamlarlar. Zıtlıkların ötesine geçerler ve “Bir”’de bütünleşirler. Merhamet erdemi kontrolsüz ve dengesiz olunca erdemlikten çıkarken, güç de vicdan olmadan katı olarak kullanılınca dengeden uzaklaşır ve tehlikeli olur. Amaç, bu ahenkli dengeyi bilmek ve uygulamaktır.
Düşünen, araştıran, sorgulayan insanoğluna düşen; o ince daracık denge gerektiren siyah ile beyaz arasındaki küçük yolda yürümeye çalışmaktır. Bu yol bilinçli insanın yoludur. Bilginin eyleme geçtiği yoldur. Bu zor yolda yürümeye çalışanların hayatları; hayattan aldıklarından değil, ona verdiklerinden ibaret olacaktır. Onlar için gözleri açmak, zihni açmak demektir.
Tüm ezoterik öğretilerde, sembollerde, gizemlerde olduğu gibi mitolojide ve panteon sistemlerinde de her metin farklı bilinç seviyesindeki insanoğlu için birçok anlama sahiptir. Cahil kitleler şekli alır, okur, yargılar ve kabın dışı ile yetinirken, eğitimliler, inceler ve araştırır ceviz kabuğunun içine inmek ve yola koyulmak ister; bilge ise öze yoğunlaşır ve edindiği bilgiler ve hakikat üzerine tefekkür eder.
“Cevizin kabuğunu kırıp “Öz”üne inmeyen, cevizin hepsini kabuk zanneder.” Anonim
Bazı belli başlı Panteonlar şöyledir:
Grek Panteonu: Zeus – Hera – Apollo – Afrodit – Hermes – Hephaeustur – Demeter – Athena – Ares – Poseidon – Dionysus – Artemis
Roma Panteonu: Jupiter – Juno – Apollo – Venüs – Mercurt – Vulcan – Ceres – Minerva – Mars – Neptune – Bacchus – Diana
Mısır Panteonu: Amun – Ra – Ma’at – Anubis – Thoth – Horus – Seth – Osiris – İsis – Hathor – Geb – Nut – Sekhmet – Bastet
Hint Panteonu: Rama – Vishnu – Lakshmi– Brahma – Shiva – Ganesha – Krishna – Durga – Kali – Sarasvathi – Parvathi – Muruga
Sümer Panteonu: An (Anu) – Ninhursag (Ki) – Enki (Ea) – Enlil – Anshar – Ishtar – Marduk
Ninurta – Utu – Nergal – İnana – Dumuzi – Ereshkigal